17 Mayıs 2022 Salı

BAHREYN OTOMOTİV YEDEK PARÇA SEKTÖRÜ

 

BAHREYN OTOMOTİV YEDEK PARÇA SEKTÖRÜ RAPORU

 

1. GİRİŞ

Bahreyn Körfez Bölgesinde otomotiv talebinin ve buna bağlı olarak da oto yedek parça talebinin en canlı olduğu ülkelerden biridir. Körfez Bölgesinde 2020 yılında yeni araç satışları keskin bir şekilde düşerken, Bahreyn’de düşüş %17,9’da kalmış, büyük rakamlara ulaşmamıştır. Bahreyn’in aşılamayı da büyük ölçüde tamamlamış olmasıyla 2021 yılında ekonominin canlanması, turizmin açılması ve bunlara bağlı olarak otomotiv talebinin de artması beklenmektedir. Alım gücü yüksek bir pazar olan Bahreyn’de otomotiv talebinin önümüzdeki yıllarda da artarak süreceği tahmin edilmektedir. Özellikle SUV ve lüks araçlarda talep güçlüdür. Benzin fiyatlarının ucuz olması da araç sahipliğini teşvik etmektedir. Ayrıca Bahreyn hükümetinin toplu taşıma filosunu yenilemeye başlamasıyla otobüs segmentinde de talep artışı yaşanacaktır. Fitch Solutions firmasının tahminine göre 2019 yılında 27 bin olan yıllık araç talebi yılda ortalama %2,7 artışla 2030 yılında 29,5 bine ulaşacaktır.

2021 yılında yeni araç satışlarının %4,8 oranında artacağı, yolcu araçlarında artış %5 olurken, ticari araç satışlarının %3,2 ile daha düşük bir artış oranı göstereceği tahmin edilmektedir (Fitch Solutions, 2021).

Bahreyn’de otomotiv ve otomotiv yedek parça üretimi bulunmamaktadır. Talebin tamamına yakını ithalat ile karşılanmaktadır. Bu açıdan Bahreyn Türk otomotiv yedek parça sektörü için önemli potansiyel barındırmaktadır. Son on yılda Bahreyn’in oto yedek parça talebi çok yüksek oranlarda artmıştır.

 

2. BAHREYN

2.1 Siyasi, Demografik, Ekonomik Görünüm

 

Bahreyn, 1,5 milyon nüfusuyla ve 778 km2 yüz ölçümüyle Körfez’in en küçük ülkesidir. Ancak, Orta Doğu ve Afrika standartları düşünüldüğünde oldukça zengindir ve tüketici talebi güçlüdür. Nüfusun 712,4 bini yani, %47,4’ü Bahreyn vatandaşı Araplardır. Kalan nüfusun büyük kısmı Hintli, Pakistanlı ve Bangladeşlilerden oluşmaktadır. Batılı göçmen çalışanlar da oranı daha az olmakla birlikte mevcuttur. Ülke nüfusunun %73,7’si Müslümanlardan, %9,3’ü Hristiyanlardan, %0,1’i Musevilerden ve kalanı Hindu, Budist ve diğer dinlerin mensuplarından oluşmaktadır.

Ülke, 1971 yılında İngiltere’den bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin ilk Emiri İsa Bin Salman Al Halifa’dır. Şeyh İsa’nın 1999 yılında ölümünden sonra yerine oğlu Hamad Bin İsa Al Halifa geçmiştir. Şeyh Hamad, 2002 yılında ülkenin rejimini anayasal monarşi olarak değiştirmiş, Kral unvanı almış ve aşamalı bir siyasi reform ve serbestleşme sürecini başlatmıştır. 2002 yılında kurulan yeni sistem iki kamaralı bir parlamento sistemidir. Temsilciler meclisi 4 yılda bir seçimle gelmektedir. Şura Konseyi ise doğrudan Kral tarafından atanmaktadır ve güçleri daha fazladır. Temsilciler Meclisi kanun önerebilmekte fakat kanun çıkaramamaktadır. Diğer taraftan bütçede değişiklik yapma ve reddetme hakkına sahiptir.

Ülkenin resmi dili Arapça’dır. Ancak ülkenin yarısından fazlasını yabancılar oluşturmakta ve İngilizce çok yaygın olarak konuşulmaktadır. Hintli, Bangladeşli ve Pakistanlı nüfusun oranının çok yüksek olması sebebiyle Urduca, Hintçe ve Bangladeş dilleri de yaygın konuşulan diller arasındadır.

Tablo 1: Ekonominin Genel Yapısı

 

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

GSYH (Cari milyon ABD Doları)

31.051

32.235

35.474

37.653

38.574

36.629

40.575

42.746

GSYH (Cari milyon Bahreyn Dinarı)

11.675

12.120

13.338

14.157

14.504

13.772

15.256

16.072

Kişi Başı GSYH ($, Satın Alma Gücü Paritesiyle)

45.223

45.963

46.318

48.211

50.615

48.988

50.770

51.074

Reel GSYH % Değişim Oranı (sabit fiyatlarla)

2,5

3,6

4,3

1,8

1,8

-5,1

2,2

2,3

Kaynak: Economist Intelligence Unit; 2021 ve 2022 rakamları EIU tahminidir.

 

Bahreyn’in milli geliri 2019 yılı itibariyle 38,5 milyar ABD dolarını aşmıştı. 2018 yılında bu rakam 37,6 milyar dolar seviyesindeydi. Satın alma gücü paritesiyle kişi başına milli gelir yaklaşık 50,6 bin ABD dolarına denk gelmekteydi. Bahreyn korona virüs etkisiyle oluşan talep düşüşünden bütün ülkeler gibi olumsuz etkilenmektedir. İlaveten, petrol fiyatlarının çok düşmüş olması bütçe gelirlerinin %70’i petrol ve ürünleri ihracatından geldiği için ülkeyi olumsuz etkilemektedir. Bahreyn Bölgenin önemli turizm merkezlerindendir ve korona virüs salgını sebebiyle turizmde de çok ciddi gelir kayıpları yaşanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda milli gelir 2020 yılında %5,1 oranında küçülerek 36,6 milyar dolara ve kişi başına milli gelir yaklaşık 49 bin ABD dolarına gerilemiştir. Bahreyn Maliye ve Ulusal Ekonomi Bakanlığı ülke GSYH’sının 2021 yılında %3,1 büyüyeceğini tahmin etmektedir. IMF’nin Bahreyn ekonomisinin 2021 yılındaki büyümesine ilişkin tahmini ise %3,3 olarak açıklanmıştır.

 

2.2 Dış Ticaret Politikası, Dış Ticaret Yapısı, Ticari İlişkileri ve Türkiye ile İkili Ticaret

Bahreyn’in ticaret rejimi liberaldir. Gümrük vergisi oranları düşüktür. Ülke Dünya Ticaret Örgütü üyesidir ve Türkiye ile arasında halihazırda herhangi bir tercihli ticaret anlaşması olmadığından Türkiye’ye MFN tarife oranlarını uygulamaktadır. Bahreyn KİK (Körfez İşbirliği Konseyi-Gulf CooperationCouncil-GCC) üyesi olarak bu Konseyin üyeleri arasındaki gümrük birliği gereği üye olmayan ülkelere Konseyin ortak gümrük tarifesini uygulamaktadır. Buna göre, temel gıda maddeleri ve ilaçlar dışındaki malların tamamına yakının ithalatında uygulanan gümrük vergisi oranı % 5’tir (428 adet temel gıda ve ilaç ise gümrük vergisinden muaftır).

Bahreyn AB ile ekonomik ilişkilerini KİK çerçevesinde yürütmekte ve AB-KİK Serbest Ticaret Anlaşması görüşmelerinde aktif rol oynamaktadır. KİK içinde ekonomik bütünleşmenin süratle kurulmasını savunmaktadır. Türkiye’nin Körfez Ülkeleriyle daha önce başlanmış olan STA görüşmeleri son yıllarda yaşanan siyasi sorunlar sebebiyle durmuştur.

Pan-Arab Serbest Ticaret Alanı (PAFTA ya da GAFTA), Arap Ülkeleri arasındaki en önemli ekonomik hareketlerden birisi olup; 1998 yılından beri 17 Arap Ülkesi (S. Arabistan, Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Libya, Fas, Umman, Katar, Sudan, Suriye, Tunus, BAE, Yemen, Filistin) arasında Arap Ortak Pazarı hedefine yönelik çalışmalar yapmaktadır. Üye ülkeler arasında serbest ticaret anlaşması uyarınca karşılıklı ticarette gümrük vergi oranları sıfırlanmıştır.

Bahreyn, KİK haricindeki diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkilerini de geliştirme arayışındadır. Bu amaçla özellikle Güneydoğu Asya ülkelerine yönelik ekonomik ve ticari açılım politikalarını son yıllarda hızlandırmıştır. Bu çerçevede, Doğu ve Güneydoğu Asya (Hindistan, Pakistan, ÇHC, Tayland, Filipinler, Malezya ve Singapur) ülkeleriyle yakın ilişkiler geliştirilmesi ve ekonomik işbirliğinin hukuki zeminini oluşturacak anlaşmaların tamamlanması için çaba göstermektedir. Bahreyn’in Singapur ile STA’sı vardır.

Bahreyn, 2006 yılında ABD ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalayan ilk Körfez ülkesi olmuştur. Özellikle ülkenin ithalatında ve ihracatında ABD’nin önemi büyüktür. İthalatta Çin, Suudi Arabistan’dan sonra ikinci sıradadır; tekstil, giyim, mobilya, oyuncak gibi sektörlerde önemli pazar payına sahiptir. Teknolojik ürünlerde ise ABD pazara hâkimdir.

 

Tablo 2: Dış Ticaret

 

 

 

 

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Mal İhracatı (FOB, milyon dolar)

12.785

15.376

18.044

18.117

14.085

14.526

17.601

Mal İthalatı (FOB, milyon dolar)

-13.588

-16.076

-19.110

-18.589

-15.536 

-14.351 

-17.490

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

-804

-700

-1066

-471

-1451

176

112

Cari Denge (milyon dolar)

-1.493

-1.600

-2435

-794

-3083

-2579

-1078

Cari Denge/GSYH (%)

-4,6

-4,5

-5,9

-2,1

-9,3

-6,4

-2,5

Kaynak: Economist Intelligence Unit; 2021 ve 2022 rakamları EIU tahminidir.

               Bahreyn’in dış ticareti genellikle fazla veren bir görünümdeydi. Ancak, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle sırasıyla 804 milyon, 700 milyon ve 1 milyar dolar dış ticaret açığı verilmişti. 2019 yılında ise ihracat 18,1 ve ithalat yaklaşık 18,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir; 471 milyon dolar dış ticaret açığı verilmiştir.  Bahreyn’de 2016 ve 2017 yıllarında cari açığın GSYH’ya oranı da sırasıyla %4,6 ve %4,5 gibi büyük oranlara ulaşmıştı. 2018 yılında 2,4 milyar dolar cari açık verilmişti; cari açık GSYH’nın %5,9’una ulaşmıştı. Cari açığın GSYH’ya oranı ise 2019 yılında önemli oranda düşerek %2,1 civarında gerçekleşmiştir. Ancak 2020 yılında korona virüs krizinin etkisiyle cari açık çok yüksek oranda artmış, GSYH’nın %9,3’üne ulaşmıştır.

Esasen Alba’nın 6. hattının devreye girmesi ülkenin ihracatını yüksek oranda artırmaktadır ancak petrol fiyatlarındaki ciddi düşüşler ihracatı olumsuz etkilemiştir. İhracat düşüşünün tamamına yakını petrol fiyatlarındaki düşüş kaynaklıdır. Buna korona virüsün turizm üzerindeki olumsuz etkileri de eklenmiştir. Ülkede çalışan göçmen oranının yüksekliği işçi dövizleri kaleminin her zaman önemli açıklar vermesine sebep olmaktadır. Ancak 2022-2023 döneminde petrol fiyatlarında beklenen artışın ve Bapco’nun Sitra petrol rafinerisinin genişletilmesinin tamamlanmasıyla cari açığın GSYH’nin %1,9’una kadar gerilemesi beklenmektedir.

Bahreyn’in petrol dışı ithalatında 2020 yılı itibariyle büyük paya %13,8 ile Çin sahiptir. Onu %7,4 payıyla Suudi Arabistan, %6,9 payıyla Avusturalya, %6,5 payıyla BAE, %6,4 payıyla ABD, %6,2 payıyla Brezilya, %5,5 payıyla Japonya ve %4,5 payıyla Hindistan izlemektedir. Türkiye %1,7 payıyla 14. sıradadır. Bahreyn istatistiklerine göre Türkiye’nin ülkeye ihracatı 218,8 milyon dolardır. Türkiye istatistiklerine göre ise ülkeye ihracatımız 201,2 milyon dolar seviyesindedir.

  Türkiye’nin Bahreyn ile 2003 yılından bu yana ikili ticareti Tablo 3’de görülmektedir. Türkiye Bahreyn ile ticaretinde genellikle fazla vermektedir; 2003 yılından bu yana sadece 3 yılda, 2006, 2007 ve 2014 yıllarında dış ticaret açığı verilmiştir. 2018 yılında ihracatta %31,3, ithalatta %0,05 artış yaşanmıştır. 2018 yılında dış ticaret fazlası 112 milyon dolara yaklaşmıştır. İhracattaki bu artış 2010 yılından sonra gözlemlenen en yüksek artıştı. 2019 yılında 2018 yılına göre ihracatta %10,8 düşüş, ithalatta ise %2,7 artış yaşanmıştı. 2020 yılında ise Bahreyn’e ihracatımız %24,5 oranında ve ithalatımız %7,2 oranında azalmıştır. 2021 yılının ilk 6 ayında ise ihracatımız %23,7 azalırken ithalatımız %10,1 oranında artmıştır.

Tablo 3: Türkiye-Bahreyn İkili Dış Ticareti

Yıl

İhracat $ / Bin

İhracat Değişim %

Genel İhracata Oranı %

İthalat $ / Bin

İthalat Değişim %

Genel İthalata Oranı %

Hacim $ / Bin

Denge $ / Bin

2003

28.856

70,4

0,06

15.173

-20,1

0,02

44.029

13.683

2004

54.416

88,6

0,09

18.101

19,3

0,02

72.517

36.315

2005

41.915

-23,0

0,06

18.929

4,6

0,02

60.844

22.987

2006

35.303

-15,8

0,04

44.852

136,9

0,03

80.155

-9.549

2007

76.651

117,1

0,07

119.423

166,3

0,07

196.074

-42.772

2008

308.223

302,1

0,23

95.516

-20,0

0,05

403.740

212.707

2009

113.712

-63,1

0,11

24.289

-74,6

0,02

138.001

89.423

2010

172.024

51,3

0,15

71.682

195,1

0,04

243.706

100.342

2011

160.418

-6,7

0,12

111.454

55,5

0,05

271.872

48.965

2012

208.520

30,0

0,14

158.922

42,6

0,07

367.442

49.597

2013

199.065

-4,5

0,13

172.478

8,5

0,07

371.543

26.587

2014

204.085

2,5

0,13

294.342

70,7

0,12

498.428

-90.257

2015

225.296

10,4

0,16

104.471

-64,5

0,05

329.766

120.825

2016

193.281

-14,2

0,14

127.780

22,3

0,06

321.061

65.500

2017

227.469

17,7

0,14

186.751

46,2

0,08

414.221

40.718

2018

298.704

31,3

0,18

186.842

0,0

0,08

485.546

111.862

2019

266.453

-10,8

0,15

191.813

2.7

0,09

458.266

74.639

2020

201.214

-24,5

0,12

177.923

-7,2

0,08

379.137

23.291

Kaynak: T.C. Ticaret Bakanlığı

 

3. OTOMOTİV YEDEK PARÇA SEKTÖRÜ

3.1 Pazar Hakkında Genel Bilgi

               Bahreyn’de otomotiv ve otomotiv yedek parça üretiminin olmamasına rağmen, otomotiv yedek parçada yaygın bir tedarik ağı bulunmaktadır. Pek çok ünlü markanın Bahreyn’de        satış ofisleri vardır. Bunların önde gelenleri arasında Robert Bosch, Continental ve Denso sayılabilir (Fitch Solutions, 2021).

Bahreyn’in oto yedek parça talebi özellikle son on yılda çok yüksek oranlarda artmıştır. Bunda artan araç satışlarının yanında bir çok Bahreyn’linin araçlarında kendi tarzlarına uygun değişiklikler yapma isteği etkili olmuştur.            

Aşırı sıcak ve çöl koşulları araçlar üzerinde stres oluşturmakta, bu da fren balataları, dişli kutuları, soğutma sıvısı ve klima üniteleri parçaları gibi otomotiv yedek parça ürünlerine yüksek talep artışını getirmektedir. Önümüzdeki dönemde beklenen araç sayısı artışı ile beraber otomotiv yedek parça talebi de artacaktır.

2020 yılında Bahreyn’de en çok satılan marka Toyota olmuştur (Land Cruiser, Hilux, Prado and Corolla modelleri başta olmak üzere). Toyota piyasanın %40’ına sahiptir. Onu Nissan (en çok Sunny modeli) ve Lexus takip etmiştir. Çin’li üreticiler MG ve Changan son dönemdeki yüksek ihracat artışlarıyla piyasaya girmektedir (Fitch Solutions, 2021). Elektrikli araçlar henüz yeni yeni piyasaya girmekte olup henüz bir varlık gösterememektedir.

Lüks segementteki araçların piyasada çok talep gördüğü, bazı markaların 2020 yılındaki salgın ortamında bile satışlarını artırmayı başardığı gözlemlenmektedir. Lincoln 2020 yılında satışlarını %21,7 artırırken Lexus %12,7 artırmıştır. Lexus, BMW ve Mercedes-Benz’in Bahreyn piyasasında 2021 yılı ve sonrasında lüks segementinin lidelerri olması beklenmektedir; ultra-lüks kategorisine ise Rolls-Royce ve Bentley Motors hakim durumdadır (Fitch Solutions, 2021).

2021 yılında ticari araç satışlarındaki artışın %3,2 olacağı tahmin edilmektedir (Fitch Solutions, 2021). Fitch Solutions ticari araç satışlarındaki artış tahminin, ekonominin toparlanacağı, buna bağlı olarak yerel işletmelerin hafif ticari araç ihtiyaçlarının artacağı, ihracattaki artışın nakliye araçlarına talebi artıracağı, inşaat sektöründeki güçlü toparlanmanın etkisiyle ağır ticari araçlara da talebin artacağı beklentilerine dayandırmaktadır.

Hafif ticari araçlarda piyasanın liderleri Toyota (Hilux) ve Isuzu (TF pick-up)’dır.

 

3.2. Sektöre Yönelik Tarifeler, İç Vergiler, Gümrük Uygulamaları, Ödeme ve Teslim Şekilleri

Bahreyn’de dış ticaret rejimi harmonize sisteme bağlıdır. Gümrük oranları ad valorem (katma değer üzerinden) olarak hesaplanmaktadır. Uygulanan gümrük vergilerinin oranları gümrük mevzuatına dayalı olarak belirlenir. Ülkede ithalat ve ihracatın tamamen serbest olarak yapılması amaçlanmaktadır. Bir kaç kalem dışında ticaret rejiminde ithalatı yasaklanan ürün yoktur.

İthalata ilişkin ödemeler akreditif, mal mukabili ödeme veya vesaik mukabili ödeme şeklinde olabilmektedir. İthalatçı ile ihracatçı firmanın anlaşmasından sonra malların gümrüklere gelmesini müteakip ithalatçı mal beyanında bulunup, gerekli belgeleri tevdi edip, ödenecek gümrük vergilerini yatırarak malı ithal eder. Bahreyn’de sermaye transferi, kar ve ücretlerden de herhangi bir vergi tahsil edilmemektedir. Yurt içinde serbestçe döviz bozdurulabildiği gibi yurt dışına döviz transferinde de herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

İthalat işlemleri esnasında Gümrük İdarelerince;

- Gümrük beyannamesi

- 3 nüsha halinde fatura,

- İhracatçıdan ithalatçıya (Bahreyn’de geçerli ticaret sicili sahibi) teslimat notu
- Taşıma acentasının teslim siparişi,
- 2 nüsha halinde mal beyanı,
- Menşe şahadetnamesi,
- Sigorta poliçesi,
- Konşimento (2 nüsha),

- İthalatı denetime tabi bir ürünse ilgili devlet kurumundan ithalat izin belgesi
- Banka alındısı,
- Şayet ürünün nihai varış yeri bir başka KİK ülkesiyse, istatistiksel amaçlı bildirim formu,

belgeleri talep edilmektedir.

Gümrük işlemlerinin tamamlanabilmesi için gümrük beyananmesinin doldurulması ve gerekli diğer belgelerin ilgili gümrük birimine ibrazı gerekmektedir. Bu aşamadan sonra sırasıyla,

- İstatistik Ofisi
- İthalat/ihracat kontrol ofisi,
- Gümrük vergisi hesaplanması,
- Gümrük vergisi veznesi,
- Eşyanın gümrük beyannamesine uygunluğunun kontrol edilmesi,
- İthalatın tamamlanması işlemleri yapılmaktadır.

Bahreyn’in ithalatta uyguladığı gümrük vergilerine ve HS kodu bazında alınması gereken izin ve sertifikalara aşağıdaki sayfadan ulaşılabilir (izin ve sertifika adları Arapça olarak yer alıyor; kopyalayıp “google translate”e atılabilir):

 

https://bahraincustoms.gov.bh/en/tariff-finder

 

Ülkede KDV, 1 Ocak 2019’dan itibaren uygulamaya geçmiştir ve oranı %5’tir.

            Bahreyn'in ticaret rejimi liberaldir. Firmalarımızdan ülkenin bürokrasisi, gümrük işlemleri, gümrüklerde yapılan muamele vs. hakkında şikâyet gelmemektedir. Bahrain Gümrük İdaresi, ayrıca ticareti kolaylaştırıcı önlemler almaya çalışmakta, otomasyonu sürekli artırmaktadır; ürünlerin gümrük işlemlerinin çevrimiçi yapılabilmesine başlanmıştır.  

 

3.3. Sektörde İthalata Yönelik Tarife Dışı Uygulamalar

 

KİK Gümrük Birliği üyesi ülkeler standartlar açısından birleşik/ortak standart uygulaması için çalışmaktadırlar. Bu alanda mesafe alınmakla birlikte, üye ülkeler arasında uygulamada henüz tam bir birlik sağlanamamıştır. Hâlihazırda her bir ülke ya kendi ulusal standardını ya da KİK standartlarını (Gulf Standards Organization-GSO) uygulamaktadır. 

Bahreyn standartları, ilgili teknik komiteler tarafından ulusal ihtiyaçları (güvenlik, kalite ve amaca uygunluk) karşılamaya yönelik bir şekilde hazırlanmaktadır. Bahreyn’deki standartlar çoğunlukla mevcut uluslararası standartların ya da KİK’in veya KİK üyesi bir ülkenin standartlarının adaptasyonu olarak ortaya çıkmaktadır. Bahreyn’de standartların geliştirilmesinde iki temel ilke göz önüne alınmaktadır: i) O konuda KİK standardı varsa ayrı bir Bahreyn standardı geliştirilmez, ii) Ticaret engelleri yaratacak yeni bir Bahreyn standardı geliştirilmez. 

Standartlarla ilgili kuruluş Sanayi, Ticaret ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Bahreyn Test ve Metroloji Genel Müdürlüğü’dür (TMD) :

https://www.moic.gov.bh/en/OurServices/Pages/Standardization-And-Metrology-Services.aspx  

Bahreyn’in uyguladığı standartların metinlerine aşağıdaki sayfadan ulaşılabilir:

https://bsmd.moic.gov.bh/store/?lang=en

Bahreyn’in ithalat rejimi liberaldir. İthalatçılar, istedikleri her türde marka, model ve spesifikasyonda malın ithalatını yapabilmektedirler.

Bahreyn’e yapılan ithalat, yasak veya kısıtlı olan az sayıda ürünler dışında serbest bir rejime tabidir. Türkiye’ye karşı KİK tarafından açılan ve halihazırda devam eden akülerde (piston motor batteries, with a capacity of 32 to 225 ampere-85071000 GTİP kodlu) anti-damping soruşturması haricinde herhangi bir anti-damping soruşturması, telafi edici vergi uygulaması vs. yoktur. Bahreyn Dünya Ticaret Örgütü tarafından kararlaştırılan tüm uygulamaları eksiksiz yerine getirmekte ve bu konuda bölge ülkeleri arasında öncülük etmektedir. 

Heritage Foundation tarafından her yıl yayımlanan “Ekonomik Özgürlük Endeksi”nin 2021 raporuna göre Bahreyn, 184 ülke arasında en özgür 40. ekonomi olarak belirtilmiştir (Türkiye 76. sırada). Rapor Bahreyn'i "bu yıl bölgenin kendini en çok geliştirmiş ülkelerinden biri" olarak övmüştür. Bahreyn bu performansıyla KİK ülkeleri arasında BAE ve Katar’dan sonra üçüncü sırada yer almıştır. Rapora göre Bahreyn’in genel yatırım çerçevesi olumludur ve şeffaftır; yabancı ve yerli yatırımcılar çok çeşitli finansal hizmetlere erişebilmektedir. Bankacılık sektörü iyi kapitalize edilmiş durumdadır; yetişkin Bahreynlilerin yüzde 80'inden fazlasının bir bankacılık kurumunda bir hesaba erişimi var.

Rapor, mülkiyet haklarına Bahreyn'de saygı duyulduğunu ve kamulaştırmanın nadir olduğunu belirtmiştir. Ülkede inşaat izinleri, elektrik kullanma ve kredi alma, mülk kaydetme, sözleşmeleri uygulama ve ödeme aczini çözme süreçlerinin iyileştiği tespit edilmiştir. Diğer taraftan rapora göre Bahreyn’in, "etkin olmayan iş mahkemeleri” ve "hantal ve pahalı sübvansiyon” sistemi geliştirilmesi gereken alanlar olarak ortaya çıkmaktadır.

Arap Ligi'nin Arap İdari Kalkınma Örgütü (ARADO) tarafından BAE hükümetiyle işbirliği içinde düzenlenen Arap Hükümetleri Mükemmeliyet Ödülleri kapsamında Bahreyn İçişleri Bakanlığı Gümrük Müdürlüğü, “Ticareti Kolaylaştırmak için Ekonomik ve Gümrük Bilgilerinin Yönetilmesi” (Ofoq) projesiyle En İyi Arap Hükümeti Kalkınma Girişimi ödülüne layık görülmüştür.

 

3.4. Sektörel Dış Ticaret

 

            Bahreyn’in 2020 yılında ithal ettiği oto yedek parça sektörü ürünlerinin toplam tutarı 278,1 milyon dolardır. 2019 yılında bu rakam 319,2 milyon dolardı. Bu durum %12, 8 ihracat düşüşüne işaret etmektedir. Düşüş korona salgını kaynaklıdır. Bahreyn’de başarılı aşılamanın etkisiyle salgın hafiflemiş olup önümüzdeki dönemde ekonominin açılmasıyla otomotiv talebinin ve buna bağlı olarak da oto yedek parça talebinin artacağı tahmin edilmektedir. Tablo 4’te Bahreyn’in en çok ithal ettiği ilk 40 oto yedek parça ürünündeki ithalat değerleri 2019 ve 2020 yılları karşılaştırmalı olarak verilmiştir.

Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları, otomobil dış lastiği, montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı, dizel motorlar için aksam; parçalar, kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için, diğer amaçlı pistonlu, içten yanmalı motorlar, kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları Bahreyn’in en çok ithal ettiği oto yedek parça ürünleri olmuştur.

 

Tablo 4’te Bahreyn’in En Çok Ithal Ettiği İlk 40 Otomotiv Yedek Parça Ürünü (2019-2020)

GTIP

Ürün Adı

İthalat 2019

İthalat 2020

%Değ

87089900

Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları

55.214.642

37.267.305

-32,5

40111000

Otomobil dış lastiği; yeni

30.214.031

30.583.889

1,2

87082990

Montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı

13.053.845

19.128.868

46,5

84099900

Dizel motorlar için aksam; parçalar

21.647.726

16.718.534

-22,8

85071000

Kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için

16.278.797

14.658.596

-10,0

84079000

Diğer amaçlı pistonlu, içten yanmalı motorlar

418.310

11.246.210

2.588,5

87083000

Kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları

17.245.258

10.217.881

-40,7

40112000

Otobüs-kamyon dış lastiği; yeni

9.862.795

9.381.071

-4,9

87088000

Kara taşıtları için suspansiyon sistemleri vb. aksam ve parçaları

7.149.226

7.118.458

-0,4

87081000

Kara taşıtları için tamponlar vb. aksam, parçaları

9.233.313

6.794.112

-26,4

84212300

İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri

9.813.741

6.531.452

-33,4

87089300

Kara taşıtları için debriyajlar vb. aksam, parçaları

8.348.382

5.111.766

-38,8

84213100

İçten yanmalı motorlar için hava filtreleri

4.858.606

5.092.839

4,8

85111000

Ateşleme bujileri

4.980.207

4.639.145

-6,8

85129000

Motorlu araçların işaret cihazlarının aksam, parça

9.294.205

3.983.964

-57,1

84072100

Deniz taşıtları için kıvılcım ateşlemeli motorlar-dıştan takmalı

3.136.049

3.957.044

26,2

84842000

Mekanik salmastralar

5.052.873

3.770.577

-25,4

84841000

İki yada daha fazla metal tabakalardan yapılmış contalar

4.666.970

3.769.201

-19,2

87089100

Kara taşıtları için radyatörler vb. aksam ve parçaları

4.053.531

3.655.602

-9,8

84821000

Bilyalı yataklar (rulmanlar)

3.787.039

3.461.638

-8,6

87084000

Kara taşıtları için vites kutuları ve aksam, parçaları

4.083.586

3.220.454

-21,1

85073000

Nikel kadmiyumlu akümülatörler

1.437.690

3.194.483

122,2

85122000

Diğer aydınlatma/gözle görülebilen işaret cihazları

3.916.176

3.142.680

-19,8

85072000

Diğer kurşun asitli akümülatörler

2.700.457

2.873.979

6,4

87087000

Kara taşıtları için tekerlekleri vb aksam, parça/aksesuarı

3.950.198

2.636.701

-33,3

68138100

Amyant içermeyen fren balataları ve yastıkları

582.969

2.583.311

343,1

84849000

Poşet, zarf veya benzeri ambalajlara farklı kompozisyonlarda takım veya grup halinde tertiplenmiş contalar

2.431.442

2.575.230

5,9

84099190

Benzinli motorlar için aksam; parçalar

1.938.054

2.421.303

24,9

84833000

Yatak kovanları [bilyalı veya makaralı yatak (rulman) içermeyenler] ve mil yatakları

3.387.666

2.389.352

-29,5

84133000

İçten yanmalı pistonlu motorlar yakıt, yağ/soğutma pompaları

3.043.764

2.350.055

-22,8

85076000

Lityum iyonlu elektrik akümülatörleri

2.575.416

2.286.536

-11,2

84839000

Transmisyon mili, krank, kovan, dişli kutuları vb. parçaları

2.378.314

2.264.289

-4,8

84834000

Dişliler, dişli sistemleri, bilyeli vidalar, dişli kutuları

2.884.287

2.214.458

-23,2

85115000

İçten yanmalı motorlarda kullanılan diğer jeneratörler

788.735

1.998.704

153,4

40118000

Kauçuktan yeni dış lastikler; yapı, madencilik veya sanayi elleçleme taşıtları ve makinelerinde kullanılan

2.533.140

1.954.034

-22,9

84099120

Benzinli motorlar için aksam; parçalar-silindirler

1.656.929

1.820.742

9,9

84099150

Benzinli motorlar için aksam; parçalar-karbüratörler

4.160.031

1.805.613

-56,6

84099110

Benzinli motorlar için aksam; parçalar-pistonlar

2.276.023

1.567.667

-31,1

87089400

Kara taşıtları için direksiyon simitleri, kolonları, kutuları; aksam, parçaları

1.743.560

1.555.196

-10,8

84089000

Diğer amaçlar için motorlar-dizel, yarı dizel

1.392.412

1.493.910

7,3

Kaynak: Bahrain Information and e-Government Authority Open Data Portal

 

               Bahreyn’in 2020 yılında en çok ithal ettiği ilk 15 oto yan sanayi ürününde pazardaki ilk 5 ülkeden ve Türkiye’den ithalat değerleri Tablo 5’te yer almaktadır. Bahreyn’in en çok ithal ettiği 15 oto yan sanayi ürünü içinde Türkiye sadece iki üründe ilk 10 tedarikçi arasındadır (kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için-5. sırada ve otobüs-kamyon dış lastiği-8. sırada). Piyasada Japonya’nın, Çin’in, ABD’nin, G. Kore’nin, Tayland’ın ağırlıklı olduğu dikkat çekmektedir. Esasen bu ürünlerin hemen hemen tamamında Türkiye dünya piyasalarında rekabet gücüne sahiptir. Bahreyn piyasası Türk oto yedek parça sektörü için henüz keşfedilmemiş bir piyasadır.

 

Tablo 5: Bahreyn’in En Çok Ithal Ettiği İlk 15 Otomotiv Yedek Parça Ürününde Pazardaki İlk 5 Ülke ve Türkiye

GTiP

Madde Adı

İthalat 2020

Pay (%)

87089900

Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları

37.267.305

JAPONYA

18.827.770

50,5

ÇİN

3.010.301

8,1

ITALYA

2.762.180

7,4

ABD

2.615.880

7,0

TAYLAND

2.008.358

5,4

TÜRKİYE-13

337.528

0,9

40111000

Otomobil dış lastiği; yeni

30.583.889

ÇİN

13.475.350

44,1

JAPONYA

7.965.066

26,0

G. KORE

1.410.007

4,6

ALMANYA

1.013.907

3,3

TAYLAND

779.976

2,6

TÜRKİYE-14

277.755

0,9

87082990

Montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı

19.128.868

JAPONYA

7.578.625

39,6

ABD

2.081.437

10,9

ALMANYA

1.527.178

8,0

G. KORE

1.383.361

7,2

ÇİN

1.268.658

6,6

TÜRKİYE-11

368.206

1,9

84099900

Dizel motorlar için aksam; parçalar

16.718.534

JAPONYA

7.724.589

46,2

G. KORE

3.049.726

18,2

ABD

1.118.608

6,7

ALMANYA

999.967

6,0

ITALYA

708.711

4,2

TÜRKİYE-20

38.337

0,2

85071000

Kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için

14.658.596

HİNDİSTAN

5.358.523

36,6

G. KORE

3.425.337

23,4

SUUDİ ARABİSTAN

1.180.431

8,1

ÇİN

854.385

5,8

TÜRKİYE

767.392

5,2

84079000

Diğer amaçlı pistonlu, içten yanmalı motorlar

11.246.210

ABD

9.800.696

87,1

JAPONYA

1.268.081

11,3

TAIWAN

54.186

0,5

TAYLAND

45.237

0,4

ÇİN

19.888

0,2

TÜRKİYE-16

423

0,0

87083000

Kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları

10.217.881

JAPONYA

4.283.666

41,9

TAYLAND

1.110.199

10,9

ABD

987.480

9,7

ALMANYA

938.133

9,2

ÇİN

707.060

6,9

TÜRKİYE-20

34.568

0,3

40112000

Otobüs-kamyon dış lastiği; yeni

9.381.071

ÇİN

3.989.016

42,5

HİNDİSTAN

2.246.510

23,9

JAPONYA

994.071

10,6

TAYLAND

501.698

5,3

MISIR

400.669

4,3

TÜRKİYE-8

187.022

2,0

87088000

Kara taşıtları için suspansiyon sistemleri vb. aksam ve parçaları

7.118.458

JAPONYA

1.752.685

24,6

ÇİN

1.406.961

19,8

ABD

808.364

11,4

ALMANYA

737.905

10,4

İNGİLTERE

406.661

5,7

TÜRKİYE-14

49.229

0,7

87081000

Kara taşıtları için tamponlar vb. aksam, parçaları

6.794.112

JAPONYA

2.623.962

38,6

ABD

1.095.412

16,1

ALMANYA

529.678

7,8

G. KORE

373.793

5,5

TAYLAND

351.163

5,2

TÜRKİYE-17

49.024

0,7

84212300

İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri

6.531.452

ABD

1.634.628

25,0

TAYLAND

1.535.471

23,5

JAPONYA

816.683

12,5

ALMANYA

438.900

6,7

ÇİN

409.682

6,3

TÜRKİYE-14

52.759

0,8

87089300

Kara taşıtları için debriyajlar vb. aksam, parçaları

5.111.766

JAPONYA

3.616.456

70,7

ENDONEZYA

579.130

11,3

ALMANYA

194.250

3,8

ÇİN

156.536

3,1

ABD

91.459

1,8

TÜRKİYE-14

22.587

0,4

Kaynak: Bahrain Information and e-Government Authority Open Data Portal

 

 

3.5. Sektörde Türkiye ile İkili Ticaret

 

Türkiye’nin Bahreyn’e otomotiv sektörü ihracatı 2020 yılı itibariyle 3,1 milyon dolardır. 2019 yılında bu rakam 3,5 milyon dolar civarıydı. Bu durum yaklaşık %12,9 ihracat azalışına işaret etmektedir. 2020 yılı itibariyle ilk 40 madde toplam sektör ihracatımızın yaklaşık %99’unu oluşturmaktadır. Tablo 6’da bu 40 üründeki 2020 yılı ihracatımız 2019 yılı ile karşılaştırmalı olarak verilmektedir.

Türkiye Bahreyn’e en çok kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için, içten yanmalı motorlar için hava filtreleri, montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı, kara taşıtları için diğer aksam, parçaları, otomobil dış lastiği, otobüs-kamyon dış lastiği, diğer kırılmaz emniyet camları, kara taşıtları için eksoz susturucuları ve boruları; aksam, parçaları, içten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri ihraç etmektedir.

  

Tablo 6: Türkiye’nin Bahreyn’e En Çok İhraç Ettiği İlk 40 Otomotiv Yan Sanayi Ürünü (2019-2020)

GTIP

Ürün Adı

İhracat 2019

İhracat 2020

%Değ

85071000

Kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için

1.249.171

767.392

-38,6

84213100

İçten yanmalı motorlar için hava filtreleri

78.231

451.934

477,7

87082990

Montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı

104.947

368.206

250,8

87089900

Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları

208.760

337.528

61,7

40111000

Otomobil dış lastiği; yeni

350.953

277.755

-20,9

40112000

Otobüs-kamyon dış lastiği; yeni

258.663

187.022

-27,7

70071900

Diğer kırılmaz emniyet camları

21.825

68.747

215,0

87089200

Kara taşıtları için eksoz susturucuları ve boruları; aksam, parçaları

346.462

53.595

-84,5

84212300

İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri

47.494

52.759

11,1

87088000

Kara taşıtları için suspansiyon sistemleri vb. aksam ve parçaları

52.599

49.229

-6,4

87081000

Kara taşıtları için tamponlar vb. aksam, parçaları

38.452

49.024

27,5

85129000

Motorlu araçların işaret cihazlarının aksam, parça

43.802

39.709

-9,3

84099900

Dizel motorlar için aksam; parçalar

22.959

38.337

67,0

87083000

Kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları

61.289

34.568

-43,6

84832000

Yatak kovanları [bilyalı veya makaralı yatak (rulman) içerenler]

1.431

29.412

1956

84839000

Transmisyon mili, krank, kovan, dişli kutuları vb. parçaları

12.964

23.157

78,6

87089300

Kara taşıtları için debriyajlar vb. aksam, parçaları

27.551

22.587

-18,0

85122000

Diğer aydınlatma/gözle görülebilen işaret cihazları

27.616

21.828

-21,0

87089400

Kara taşıtları için direksiyon simitleri, kolonları, kutuları; aksam, parçaları

11.024

19.980

81,2

84099190

Benzinli motorlar için aksam; parçalar

27.352

19.233

-29,7

87087000

Kara taşıtları için tekerlekleri vb aksam, parça/aksesuarı

23.417

18.120

-22,6

84835000

Volanlar, kasnaklar (kasnak blokları dahil)

26.739

16.267

-39,2

87085090

Kara taşıtları için diferansiyelli aksları vb. aksam, parçaları

1.244

15.992

1186,0

84833000

Yatak kovanları [bilyalı veya makaralı yatak (rulman) içermeyenler] ve mil yatakları

7.360

14.699

99,7

85113000

Distribütörler; ateşleme bobinleri

19.077

11.660

-38,9

70072900

Yapıştırılmış cam yapraklardan oluşan diğer emniyet camları

208

10.496

4939

84133000

İçten yanmalı pistonlu motorlar yakıt, yağ/soğutma pompaları

12.367

9.437

-23,7

87084000

Kara taşıtları için vites kutuları ve aksam, parçaları

6.517

9.401

44,3

84821000

Bilyalı yataklar (rulmanlar)

241.799

7.511

-96,9

84825000

Diğer silindirik makaralı yataklar (rulmanlar)

26.059

7.386

-71,7

84828000

Bilyalı veya makaralı diğer yataklar (rulmanlar);kombine haldeki bilyalı ve makaralı yataklar (rulmanlar) dahil

234

6.486

2673,3

85076000

Lityum iyonlu elektrik akümülatörleri

6.431

70071100

Kara, deniz, hava, uzay araçları için uygun ölçü-şekilde cam

2.952

5.409

83,2

84834000

Dişliler, dişli sistemleri, bilyeli vidalar, dişli kutuları

132.877

4.665

-96,5

87089100

Kara taşıtları için radyatörler vb. aksam ve parçaları

5.557

4.311

-22,4

84836000

Kavramalar, kaplinler (birleştirme, irtibat cihazları)

2.628

3.835

46,0

68138100

Amyant içermeyen fren balataları ve yastıkları

346

3.580

935,8

70091000

Taşıtlar için dikiz aynaları

4.258

3.341

-21,5

84082000

Kara taşıtları için motorlar-dizel, yarı dizel

3.127

84099120

Benzinli motorlar için aksam; parçalar-silindirler

1.714

2.876

67,7

Kaynak: Bahrain Information and e-Government Authority Open Data Portal

 Türkiye’nin Bahreyn’e 2020 yılında en çok ihrac ettiği ilk 15 oto yan sanayi ürününde pazardaki en büyük rakiplerinin ithalat değerleri Türkiye ile karşılaştırmalı olarak Tablo 7’de yer almaktadır. Türkiye’nin en çok ihraç ettiği ürünlerin bile bir çoğunda piyasadaki ilk 5 tedarikçi arasında yer alamadığı görülmektedir. İlk 15 üründen sadece “kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için”de 5. sırada, “içten yanmalı motorlar için hava filtreleri”nde 5. sırada, “diğer kırılmaz emniyet camları”nda 3. sırada, “kara taşıtları için eksoz susturucuları ve boruları; aksam, parçaları”nda 5. sırada ve “yatak kovanları [bilyalı veya makaralı yatak (rulman) içerenler]”de 4. sırada en büyük tedarikçiler arasındadır. Diğer 10 üründe ilk 5 tedarikçi arasına girememektedir. Piyasdaki en büyük rakipler Japonya, Çin, Güney Kore, Almanya, Tayland, ABD, Hindistan’dır.

 

Tablo 7: Türkiye’nin En Çok İhraç Ettiği İlk 15 Otomotiv Yan Sanayi Ürününde Bahreyn Pazarı ve Türkiye

GTIP

Ürün Adı

İthalat 2020

%Pay

85071000

Kurşun asitli akümülatörler-pistonlu motorlar için

14.658.596

 

HİNDİSTAN

5.358.523

36,6

 

G. KORE

3.425.337

23,4

 

SUUDİ ARABİSTAN

1.180.431

8,1

 

ÇİN

854.385

5,8

 

TÜRKİYE

767.392

5,2

84213100

İçten yanmalı motorlar için hava filtreleri

5.092.839

 

ABD

931.094

18,3

 

SUUDİ ARABİSTAN

637.695

12,5

 

JAPONYA

567.220

11,1

 

TAYLAND

532.075

10,4

 

TÜRKİYE

451.934

8,9

87082990

Montaj sanayinde kullanılan diğer taşıtların karasorü aksamı

19.128.868

 

JAPONYA

7.578.625

39,6

 

ABD

2.081.437

10,9

 

ALMANYA

1.527.178

8,0

 

G. KORE

1.383.361

7,2

 

ÇİN

1.268.658

6,6

 

….

 

TÜRKİYE-11

368.206

1,9

87089900

Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları

37.267.305

 

JAPONYA

18.827.770

50,5

 

ÇİN

3.010.301

8,1

 

İTALYA

2.762.180

7,4

 

ABD

2.615.880

7,0

 

TAYLAND

2.008.358

5,4

 

 

TÜRKİYE-13

337.528

0,9

40111000

Otomobil dış lastiği; yeni

30.583.889

 

ÇİN

13.475.350

44,1

 

JAPONYA

7.965.066

26,0

 

G. KORE

1.410.007

4,6

 

ALMANYA

1.013.907

3,3

 

TAYLAND

779.976

2,6

 

 

TÜRKİYE-14

277.755

0,9

40112000

Otobüs-kamyon dış lastiği; yeni

9.381.071

 

ÇİN

3.989.016

42,5

 

HİNDİSTAN

2.246.510

23,9

 

JAPONYA

994.071

10,6

 

TAYLAND

501.698

5,3

 

MISIR

400.669

4,3

 

 

TÜRKİYE-8

187.022

2,0

70071900

Diğer kırılmaz emniyet camları

533.029

 

ÇİN

234.350

44,0

 

POLONYA

100.847

18,9

 

TÜRKİYE

68.747

12,9

 

SUUDİ ARABİSTAN

20.319

3,8

 

HİNDİSTAN

18.920

3,5

87089200

Kara taşıtları için eksoz susturucuları ve boruları; aksam, parçaları

1.150.692

 

JAPONYA

396.455

34,5

 

ABD

156.732

13,6

 

SUUDİ ARABİSTAN

74.799

6,5

 

ALMANYA

63.254

5,5

 

TÜRKİYE

53.595

4,7

84212300

İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri

6.531.452

 

ABD

1.634.628

25,0

 

TAYLAND

1.535.471

23,5

 

JAPONYA

816.683

12,5

 

ALMANYA

438.900

6,7

 

ÇİN

409.682

6,3

 

 

TÜRKİYE-14

52.759

0,8

87088000

Kara taşıtları için suspansiyon sistemleri vb. aksam ve parçaları

7.118.458

 

JAPONYA

1.752.685

24,6

 

ÇİN

1.406.961

19,8

 

ABD

808.364

11,4

 

ALMANYA

737.905

10,4

 

İNGİLTERE

406.661

5,7

 

 

TÜRKİYE-14

49.229

0,7

87081000

Kara taşıtları için tamponlar vb. aksam, parçaları

6.794.112

 

JAPONYA

2.623.962

38,6

 

ABD

1.095.412

16,1

 

ALMANYA

529.678

7,8

 

G. KORE

373.793

5,5

 

TAYLAND

351.163

5,2

 

 

TÜRKİYE-17

49.024

0,7

85129000

Motorlu araçların işaret cihazlarının aksam, parça

3.983.964

 

JAPONYA

2.409.651

60,5

 

ÇİN

332.899

8,4

 

ABD

330.672

8,3

 

MEKSİKA

155.067

3,9

 

TAYVAN

128.669

3,2

 

 

TÜRKİYE-10

39.709

1,0

84099900

Dizel motorlar için aksam; parçalar

16.718.534

 

JAPONYA

7.724.589

46,2

 

G. KORE

3.049.726

18,2

 

ABD

1.118.608

6,7

 

ALMANYA

999.967

6,0

 

İTALYA

708.711

4,2

 

 

TÜRKİYE-20

38.337

0,2

87083000

Kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları

10.217.881

 

JAPONYA

4.283.666

41,9

 

TAYLAND

1.110.199

10,9

 

ABD

987.480

9,7

 

ALMANYA

938.133

9,2

 

ÇİN

707.060

6,9

 

 

TÜRKİYE-20

34.568

0,3

84832000

Yatak kovanları [bilyalı veya makaralı yatak (rulman) içerenler]

397.663

 

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ

126.760

31,9

 

İTALYA

48.797

12,3

 

ALMANYA

33.972

8,5

 

TÜRKİYE

29.412

7,4

 

KANADA

28.860

7,3

Kaynak: Bahrain Information and e-Government Authority Open Data Portal

 

 3.6. Sektörel Pazarda Dağıtım Kanalları

Bahreyn, Bölgenin en önemli lojistik merkezlerindendir. 79 lokasyondan oluşan küresel bir araştırmada dünyadaki en uygun maliyetli dağıtım merkezleri arasında sayılmıştır. Bahreyn'in ana limanı olan Khalifa Bin Salman Limanı'nın yanı sıra Bahreyn Lojistik Bölgesi ve Bahreyn Uluslararası Yatırım Parkı'na da ev sahipliği yapan Hidd bölgesi, DYY Araştırma’nın (Financial Times'ın doğrudan yatırımlar alanında uzmanlaşmış bölümü) 'nakliye ve depolama maliyet etkinliği' kategorisinde küresel olarak birinci sırada yer almıştır. Söz konusu araştırma şirketinin “Transport and Warehousing Locations of the Future 2020/21 (Geleceğin Nakliye ve Depolama Merkezleri 2020/21)” yayınında, verilerin 79 ülke/bölge için beş kategori altında toplandığı belirtilmektedir: ekonomik potansiyel, iş dostu olma, maliyet etkinliği, insan sermayesi ve yaşam tarzı, bağlantılılık. 'Maliyet etkinliğini' ölçmek için, inşaat izinlerinin maliyeti, yakıt fiyatları, elektrik fiyatları ve diğerlerinin yanı sıra vergi oranları gibi bir dizi veri incelenmektedir.

Tüketici ürünlerinin %99,5’ü Bahreyn’e Khalifa Bin Salman Limanından gelmektedir. Diğer limanlar Mina Salman, Sitra Rıhtımı, ASRY ve Bahreyn Ham Petrol Limanıdır.

            Bahreyn, KİK ülkelerine rahat ulaşılabilir bir konumdadır. 25 km’lik bir köprü ile Suudi Arabistan’a bağlanmaktadır (Kral Fahd Köprüsü-Causeway). Bahreyn havaalanı bölgesel bir temas noktası olarak işlev görmektedir. Yılda yaklaşık 4,4 milyon yolcu Bahreyn havaalanına gelmekteydi. Bahreyn’in havaalanı için yaptığı en büyük yatırım olan Havalimanı Modernizasyon Projesi 28 Ocak 2021 tarihinde tamamlanmış ve hizmete girmiştir. Havalaalanını çok büyüten, çok şık ve modern bir görüntüye kavuşturan 1,1 milyar dolar tutarındaki projeyi Arabtec-TAV konsorsiyumu gerçekleştirmiştir. Modernizasyonla havalimanı yıllık 14 milyon yolcu ve 130,000 uçuş kapasitesine ulaşmıştır. Kargo kapasitesi ise 1 yıllık milyon metrik tona çıkmıştır.

               Bütün bu avantajları sebebiyle Körfez ülkelerine dağıtım yapan pek çok firma Bahreyn’i üs olarak tercih etmektedir. Ülkedeki otomotiv yedek parça ithalatıyla uğraşan firmaların listeleri Ticaret Müşavirliğimizden alınabilir.

 

3.7. Sektörel Pazara Girişte Önemli Etkinlikler

Bahreyn’de ticari ilişkilerde yüzyüze görüşmeler önemlidir. Bahreyn’liler iyi eğitimli, nazik ve Türkiye’yi seven insanlardır. Firmalarımızın fuarlara ve heyetlere katılmaları önerilmektedir. Genellikle uzaktan e-posta ile gönderilen tekliflerle firmalar pek ilgilenmemektedir. Bahreyn’deki fuarların listesine aşağıdaki bağlantılardan ulaşılabilir:

http://www.btea.bh/event-listing

https://10times.com/bahrain/tradeshows

Ticaret Bakanlığınca, 2019 yılında Bahreyn’de düzenlenen 5 fuar Bireysel Katılımı Desteklenen Fuarlar listesine alınmıştı. 2020 yılında bireysel katılımı desteklenecek fuarların da olması planlanmaktaydı; ancak korona virüs salgını sebebiyle Bahreyn’deki fuarlar 2020 yılında ve 2021 yılı ilk yarısında iptal edilmiştir. 2019 yılında Bireysel Katılımı Desteklenen Fuarlar listesinde otomotiv alanında bir fuar yoktu. Ancak Bahreyn’de bu alanda düzenlenen fuar olması halinde firmalarımız katılma taleplerini bağlı oldukları İhracatçı Birlikleri aracılığıyla Ticaret Bakanlığımıza iletebilir ve ilgilendikleri fuarın Bireysel Katılımı Desteklenen Fuarlar listesine alınması önerebilir. Ticaret Bakanlığımız bu önerileri çok büyük ölçüde kabul etmektedir.

Firmalarımız ayrıca Körfez Bölgesi’ndeki başka ülkelerdeki otomotiv fuarlarına da katılabilir ve Bahreyn’deki ve diğer Körfez ülkelerindeki ithalatçıları standlarına davet edebilir.

Son yıllarda iş insanı kuruluşlarımızın organizasyonu ve Ticaret Müşaviliğimizin katılarıyla çeşitli ticaret heyetleri düzenlenmiştir. Korona salgını öncesinde Türkiye İhracatçılar Meclisi organizasyonu ile 2-5 Kasım 2019 tarihleri arasında Türkiye’den Bahreyn’e genel kapsamlı bir ticaret heyeti düzenlenmiştir; heyete bir oto yedek parça firması da katılmıştır.

Korona salgını döneminde fiziki ticaret heyetleri yapılamaz hale gelince sanal heyetlere ağırlık verilmiştir. 24 Haziran 2020’de DEİK Türkiye-Bahreyn İş Konseyi organizasyonuyla, DEİK Türkiye Bahreyn İş Konseyi-Bahreyn Sanayi ve Ticaret Odası Sanal Heyeti ve beraberinde iş görüşmeleri düzenlenmiştir.

16 Mart 2021 tarihinde DEİK / Ortadoğu ve Körfez İş Konseyleri ve Bahreyn İşadamları Derneği (BBMA) tarafından “Türkiye-Bahreyn İş Görüşmeleri Serisi 2021/1. Toplantısı-Gıda ve Sağlık Buluşması” gerçekleştirilmiştir. DEİK ve BBMA bundan sonraki sanal heyetlere diğer sektörlerle devam etmeye karar vermiştir. Söz konusu sanal heyetlere dahil edilmesi planan sektörler arasında otomotiv ve otomotiv yedek parça sektörleri de yer almaktadır.

Ayrıca, korona salgını sonrasında Ticaret Müşavirliğimizce yine genel kapsamlı ticaret heyetlerin düzenlenmesi planlanmaktadır. Bahreyn piyasasıyla ilgilenen firmalarımızın korona salgını sonrasında bu tür heyetlere katılması önerilmektedir.

Korona salgını süresince İhracatçı Birliklerimiz sanal heyet organize etmekte önemli tecrübe kazanmıştır. Firmalarımız kendi sektörlerinde bağlı oldukları İhracatçı Birliklerince düzenlenen sanal heyetleri takip edebilir; ilgilendikleri ülkelere yönelik heyet düzenlenmesi hakkında önerilerini bağlı oldukları İhracatçı Birliklerine iletebilir.


3.8. Ülke Pazarına Girişte Dikkat Edilmesi Gerekenler

 Bahreyn vatandaşları yüksek satın alma gücüne sahip ve otomotiv merakı olan bir toplumdur. Lüks araç sahipliği yaygındır. Ayrıca orta ve düşük gelir seviyesine sahip yabancı çalışanlar da ülkenin yarıya yakın nüfusunu oluşturduğundan bu alanda da ihracat imkanları bulunmaktadır. Ülkede inşaat sektörünün canlı olması ağır makine ve yedek parçalarına, ülkenin bir lojistik merkezi olması kamyon, tır vb. ile bunların yedek parçalarına talebin her zaman canlı olmasına yol açmaktadır. Korona zamanında bile sektörde satışlar büyük düşüşler göstermemiştir.

Piyasada Çin, Japonya, G. Kore başta olmak üzere Uzak Doğu kaynaklı rekabet güçlüdür. Ancak Türk oto yedek parça ürünlerinin piyasada uygun fiyata sunulan yüksek kaliteleri ile ön plana çıkacağı düşülmektedir. Türk oto yedek parça sektörü henüz piyasayı keşfetmemiştir.

 

4. DEĞERLENDİRME

 

Bahreyn küçük bir ülke olmakla beraber alım gücü yüksek, gelişen bir pazardır. Otomotiv ve oto yedek parça talebi güçlüdür ve uluslararası raporlar talebin artarak süreceğini tahmin etmektedir. Bahreyn’in en çok ithalat ettiği oto yedek parça ürünlerinin hemen hemen tamamında Türk firmaları dünya piyasalarında yüksek rekabet gücüne sahiptir. Buna rağmen 2020 yılında Bahreyn’in 278,1 milyon dolara ulaşan oto yedek parça ithalatı içinde Türkiye’nin payı 3,1 milyon dolar ihracatıyla %1,11 gibi çok düşük bir orandır. Türk firmaları henüz Bahreyn piyasasını ve arz ettiği potansiyeli yeterince tanımamaktadır.

Ayrıca, liberal ekonomik sistemi, iş yapma kolaylığı, Türkiye’yi seven iyi eğitimli, nazik insanları ile Bahreyn Türk firmaları için Körfez Bölgesine girmekte de önemli bir ilk adım olabilir. Diğer Körfez ülkeleri ile gümrük birliği içinde olması, merkezi konumu, lojistik imkanları sebebiyle, Bahreyn’i üs olarak seçip diğer Körfez ülkelerine de dağıtım yapmak mümkündür. 6 Körfez ülkesinin (Bahreyn, Kuveyt, Katar, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan) toplam nüfusu 58 milyon kişiyi, toplam GSYH’sı 1,6 trilyon doları, toplam ithalatı 519 milyar doları bulmaktadır.

 



[1] Veriler ve tahminler : Fitch Solutions (2021), “Bahrain Autos Report | Q2 2021”, www.fitchsolutions.com

[2] Veri ve tahminler Fitch Solutions, (2021), “Bahrain Autos Report 2021 q2”, www.fitchsolutions.com .