Küresel ekonominin ana unsurlarından olan yenilenebilir
enerji kaynakları, küresel elektrik kullanımının % 30'una
güç veriyor.
Ancak,
dünya benzeri görülmemiş bir küresel sağlık kriziyle uğraşıyor. Kriz nedeniyle yaşanan ekonomik şok
dalgaları, yenilenebilir enerji sektöründe hedeflenen ilerlemeyi zorlaştırıyor.
Düşen maliyetler ve güçlü politika desteği, yenilenebilir enerji
sektörünü giderek daha çekici ve rekabetçi kılmışken, sektörün Koronavirüs
krizi ile birlikte üç ana zorlukla karşı karşıya kaldığı ifade ediliyor.
Bunlar;
- Tedarik zincirindeki kesintiler veya işgücü
kısıtlamalarından kaynaklanan gecikmeler nedeniyle, projelerin devreye alınma
tarihlerinin 2020'den sonraya bırakılması ve süre uzatımının gündeme gelmesi,
- 2020 yılında sona eren devlet teşviklerinden
yararlanamama riski ve
- Kamu ve özel bütçeler üzerindeki baskı
nedeniyle yatırımlardaki olası düşüşler.
Burada, Covid-19'un yarattığı ekonomik gerileme karşısında uygulanacak teşvik paketlerinin içeriği ve
zamanlamasının belirleyici olacağı ifade edilmektedir.
Uluslararası Enerji
Ajansı, 2019 yılı Ekim ayında, yani Koronavirüs salgınının ortaya çıkmasından
birkaç ay önce, 2020 yılını yenilenebilir enerji sektörünün ilave projeleri için rekor yılı olarak öngörmüştü.
Küresel güneş enerjisi
ve rüzgar enerjisi yatırımlarının 2018 yılı seviyelerinin %20' oranında üzerine
çıkacağı; Çin, Avrupa Birliği, ABD ve Hindistan'daki yenilenebilir enerji politikalarının bu hızlı büyümeyi desteklemesi bekleniyordu.
Ancak, yenilenebilir enerji sektörünün önemli iki sistemi olan güneş enerjisi sistemleri ve rüzgar enerjisi sitemlerine ilişkin üretim ve ticaret Covid-19'dan farklı şekillerde etkilenmektedir. Burada belirleyici, bu sektörlerin küresel tedarik zincirlerine ne kadar bağlı oldukları ile ilişkilidir.
Küresel güneş enerjisi
sitemlerinin (Solar PV) arzının yaklaşık %70'i Çin'deki fabrikalarda
üretilirken, %10 ile %15 arasındaki
üretim de Güneydoğu Asya'da faaliyet gösteren Çin’li şirketler tarafından
gerçekleştiriliyordu. Ancak, koronavirüs nedeniyle, Şubat ayında, Çin'deki güneş
enerjisi sistemleri üretim tesisleri üretimi duraklattı veya azalttı. Aynı
zamanda, Güneydoğu Asya, Hindistan ve ABD'deki çoğu fabrika açık kaldı.
Bazı sevkiyat
gecikmelerine rağmen, Çin'deki güneş enerjisi sistemleri üretimi yeniden
artırıyor, çoğu fabrika gerekli sağlık önlemlerini alarak faaliyetlerine yavaş
yavaş devam ediyor.
Diğer taraftan, rüzgar enerjisi, küresel tedarik zincirine daha bağlı olup Avrupa rüzgar türbinleri için önemli bir üretim merkezidir ve Şubat ayında Çin kaynaklı tedarikte aksamalar yaşamıştır. İtalya ve İspanya'daki üretim tesisleri, sıkı sınırlama önlemleri nedeniyle Mart ortasından bu yana faaliyetlerini durdurmuştur.
İlaveten, Hindistan'daki son Covid-19 sınırlamaları, rüzgar türbini ve Solar PV üreticileri de dahil olmak üzere üretim tesislerinin çoğunun Nisan ayı ortasına kadar kapanmasını gerektiriyor.
Bu durumun etkileri halihazırda ABD'de hissediliyor, bir çok tedarikçi olası teslimat gecikmelerine ilişkin olarak ABD'li proje ortaklarına “Mücbir Sebepler” bildirimi iletiyor.
Özetle, Covid-19’un daha da yaygınlaşması ve etkilerinin artması ile birlikte yenilebilir enerji projelerinin tamamlanmasında gecikmeler yaşanacağı ifade edilmektedir.
Yayınlayan: OSTİM Dış Ticaret Koordinatörlüğü