Covid-19, Tedarik Zincirleri ve Yenilenebilir Enerji Sektörüne Etkileri

Küresel ekonominin ana unsurlarından olan yenilenebilir enerji kaynakları, küresel elektrik kullanımının  % 30'una güç veriyor.  

Ancak, dünya benzeri görülmemiş bir küresel sağlık kriziyle uğraşıyor. Kriz nedeniyle yaşanan ekonomik şok dalgaları, yenilenebilir enerji sektöründe hedeflenen ilerlemeyi zorlaştırıyor.   

Düşen maliyetler ve güçlü politika desteği, yenilenebilir enerji sektörünü giderek daha çekici ve rekabetçi kılmışken, sektörün Koronavirüs krizi ile birlikte üç ana zorlukla karşı karşıya kaldığı ifade ediliyor.  

Bunlar;

• Tedarik zincirindeki kesintiler veya işgücü kısıtlamalarından kaynaklanan gecikmeler nedeniyle, projelerin devreye alınma tarihlerinin 2020'den sonraya bırakılması ve süre uzatımının gündeme gelmesi,
• 2020 yılında sona eren devlet teşviklerinden yararlanamama riski ve
• Kamu ve özel bütçeler üzerindeki baskı nedeniyle yatırımlardaki olası düşüşler.

Burada, Covid-19'un yarattığı ekonomik gerileme karşısında uygulanacak teşvik paketlerinin içeriği ve zamanlamasının belirleyici olacağı ifade edilmektedir. 

Uluslararası Enerji Ajansı, 2019 yılı Ekim ayında, yani Koronavirüs salgınının ortaya çıkmasından birkaç ay önce, 2020 yılını yenilenebilir enerji sektörünün ilave projeleri için  rekor yılı olarak öngörmüştü.

Küresel güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi yatırımlarının 2018 yılı seviyelerinin %20' oranında üzerine çıkacağı; Çin, Avrupa Birliği, ABD ve Hindistan'daki yenilenebilir enerji politikalarının bu hızlı büyümeyi desteklemesi bekleniyordu.

Ancak, yenilenebilir enerji sektörünün önemli iki sistemi olan güneş enerjisi sistemleri ve rüzgar enerjisi sitemlerine ilişkin üretim ve ticaret Covid-19'dan farklı şekillerde etkilenmektedir. Burada  belirleyici, bu sektörlerin küresel tedarik zincirlerine ne kadar bağlı oldukları ile ilişkilidir. 

Küresel güneş enerjisi sitemlerinin (Solar PV) arzının yaklaşık %70'i Çin'deki fabrikalarda üretilirken,  %10 ile %15 arasındaki üretim de Güneydoğu Asya'da faaliyet gösteren Çin’li şirketler tarafından gerçekleştiriliyordu. Ancak, koronavirüs nedeniyle, Şubat ayında, Çin'deki güneş enerjisi sistemleri üretim tesisleri üretimi duraklattı veya azalttı. Aynı zamanda, Güneydoğu Asya, Hindistan ve ABD'deki çoğu fabrika açık kaldı.

Bazı sevkiyat gecikmelerine rağmen, Çin'deki güneş enerjisi sistemleri üretimi yeniden artırıyor, çoğu fabrika gerekli sağlık önlemlerini alarak faaliyetlerine yavaş yavaş devam ediyor.

Diğer taraftan, rüzgar enerjisi, küresel tedarik zincirine daha  bağlı olup  Avrupa rüzgar türbinleri için önemli bir üretim merkezidir ve Şubat ayında Çin kaynaklı tedarikte aksamalar yaşamıştır. İtalya ve İspanya'daki üretim tesisleri, sıkı sınırlama önlemleri nedeniyle Mart ortasından bu yana faaliyetlerini durdurmuştur. 

İlaveten, Hindistan'daki son Covid-19 sınırlamaları, rüzgar türbini ve Solar PV üreticileri de dahil olmak üzere üretim tesislerinin çoğunun Nisan ayı ortasına kadar kapanmasını gerektiriyor. 

Bu durumun etkileri halihazırda ABD'de hissediliyor, bir çok tedarikçi olası teslimat gecikmelerine ilişkin olarak ABD'li proje ortaklarına  “Mücbir Sebepler” bildirimi iletiyor. 

Özetle, Covid-19’un daha da yaygınlaşması ve etkilerinin artması ile birlikte  yenilebilir enerji projelerinin tamamlanmasında gecikmeler yaşanacağı ifade edilmektedir. 

Kaynak:  IEA-Uluslararası Enerji Ajansı

Yayınlayan: OSTİM Dış Ticaret Koordinatörlüğü